Wyrównanie rekordu toru przez Macieja Janowskiego podczas półfinału Krajowych Eliminacji Indywidualnych Mistrzostw Świata jest dobrą okazją do przypomnienia historii najszybszych zawodników ścigających się na opolskim owalu.
Przyznaję się, że nie wszystkie zawiłości z ustanawianiem rekordów są mi znane, ale postaram się podzielić z opolskimi kibicami informacjami, które udało mi się dotychczas ustalić.
Opolski tor miał wielu rekordzistów. Najdłużej rekord utrzymywali zawodnicy ustanawiający go w „prehistorycznych” początkach opolskiego żużla. Zawody odbywały się co kilka lat, więc i rekordziści zmieniali się rzadko. Do tych rekordów zaliczam wyniki uzyskane przez Emila Spyrę i Pawła Waloszka. Potem po 1960 r., kiedy w Opolu rozpoczęto regularne starty, najdłużej utrzymywał się rekord Stanisława Tkocza ustanowiony w meczu otwierającym żużel na odbudowanym po kilkuletniej ciszy stadionie. Trwało to aż sześć lat.
W tym czasie podawano długość toru równą 420 metrów. W 1964 r. tor uległ „skróceniu” do 382 m. Nie wiązało się to z żadnymi zmianami jego geometrii. Wyjaśnienie było bardziej prozaiczne. Z początkiem 1964 r. opolski tor stracił dopuszczenie do zawodów. Aby dalej mogły się odbywać przedstawiciel Głównej Komisji Żużlowej PZM, znany fachowiec od budowy torów, Robert Nawrocki przyjechał trzeciego maja 1964 r. do Opola i przed meczem Kolejarza ze Startem Gniezno dokonał odbioru toru. Przy okazji dokonał fachowego pomiaru długości i wówczas okazało się, że wynosi ona 382 m, a nie jak dotychczas podawano 420 m. Mimo to jako rekordowy czas w dalszym ciągu podawano rezultat Stanisława Tkocza z 1960 r., aż do 1966 r. kiedy nowy rekord ustanowił Zygfryd Friedek.
Druga połowa lat 60-tych to wyraĽnie lepsze wyniki Kolejarzy. Aby wygrywać trzeba było jeĽdzić coraz szybciej i w ciągu kolejnych dwóch lat sześciokrotnie notowano nowe rekordy toru w Opolu.
Ostatnim rekordzistą toru w latach 60-tych był Stanisław Bombik. Poprawił on o 0,1 sekundy rekord kolegi klubowego Zygfryda Friedka, który wynosił 74,9 sek. W ówczesnych programach podawano początkowo nowy rekord Bombika 74,8 sek., a potem wpisywano 74,9 sek. Dlaczego – nie wiem. Może była to zwykła omyłka ponieważ w 1971 r. w programach zawodów znów wpisywano wielkość 74,8 sek. A może czytelnicy znają odpowiedĽ?
W pierwszy sezon pierwszoligowy opolski tor „wszedł” zatem z długością 382 m i rekordem 74,8 sek. należącym do Stanisława Bombika. W trakcie sezonu 1970 długość toru skorygowano do 375 m, ale czas rekordu pozostawiono bez zmiany. Kolejnym rekordzistą został Marek Cieślak w 1973 r.
Od 1975 r. długość toru uległa skróceniu do 314 m i wówczas tor w Opolu stał się najkrótszym w Polsce.
Ponieważ tor uległ skróceniu najlepsze czasy były oczywiście niższe, a zatem i rekordy notowano coraz lepsze. Pierwszym rekordzistą został w tej sytuacji Jochen Dinse z ADMV Meissen, który zwyciężał w trzech biegach towarzyskiego meczu otwierającego sezon 1975 r. Jego rekord przetrwał do następnych zawodów w Opolu i został poprawiony przez Jerzego Szczakiela.
Potem przyszedł czas na zawodników światowego formatu spoza Opola: rekordzistami zostali kolejno Edward Jancarz i Zenon Plech.
Przed sezonem 1980 dokonano wymiany nawierzchni i mimo, że jego długość nie uległa zmianie rekordy zaczęto ustanawiać „od nowa”. W programach podawano dalej rekord Zenona Plecha, aż do wyniku Alfreda Siekierki 65,7 sek., ale w załączonej tabeli odtworzono najlepsze czasy od początku sezonu.
Rok póĽniej, po kolejnym awansie Kolejarza do I ligi, Alfred Siekierka poprawił swój rekord, który przetrwał do 1982 r. gdy na listę rekordzistów wpisał się kolejny lider opolskiego zespołu Leonard Raba.
Po zakończeniu kariery przez Leonarda Rabę jego rezultat poprawiali Roland Wieczorek i Wojciech Załuski. Ten ostatni był rekordzistą do 1988 r., gdy po kolejnej korekcie toru jego długość wzrosła do 321 m.
W 1988 r. rekord ustanawiano kilka razy. W pierwszym meczu jako rekord zaliczono najlepszy czas dnia Rolanda Wieczorka. Potem szybciej jeĽdzili zawodnicy przyjezdni i to oni figurują na liście rekordzistów. Rok 1988 był też ostatnim jak dotychczas, w którym Kolejarze rywalizowali w najwyższej klasie rozgrywkowej. Od 1989 r. jeżdżą w II lidze, która początkowo była drugą klasą rozgrywkową, a potem trzecią.
Długość toru 321 m jest aktualna do dzisiaj, bowiem przeprowadzona na przełomie lat 2009 – 2010 wymiana krawężnika wewnętrznego nie przyniosła zmiany długości toru. A jego rekordzistą od sześciu lat jest kapitan opolskiego zespołu Adam Czechowicz. Wydaje się, że rekord jest mocno wyśrubowany. Jednak ostatni występ Macieja Janowskiego wskazuje, że w przypadku startów zawodników ekstraligowych może jeszcze ulec skróceniu. Kiedy to się stanie – może jeszcze w tym roku. Czekają nas przecież eliminacje Mistrzostw Polski – indywidualne i parami oraz półfinał Mistrzostw Europy Par z udziałem zawodników z najwyższej półki.
Opolskie rekordy i rekordzistów przedstawia załączona tabela.
Rekordy opolskiego toru (*.pdf)
Zobacz!
Henryk Malisz
